Kanal Tedavisi Sonrası Zonklama
Neden Olur, Nasıl Geçer? Antalya

Kanal tedavisi sonrası zonklama bazı hastaların yaşadığı bir durumdur. Vücut, herhangi bir diş tedavisine sanki bir yaralanmaymış gibi tepki verir.

Kanal tedavisi sonrası zonklama

Enflamasyon denilen olay koruyucu bir tepki olarak devreye girer. Yani kan bölgeye hücum eder ve kök ucunun etrafındaki dokular hafifçe şişerek sinirlere baskı yapar. Diş tedavisi sonrası dişin etrafındaki dokular ve diş kökünün ucu hala canlıdır. Diş dokularında bakteri kalırsa veya tedaviye bağlı tahriş söz konusuysa (iyi bir diş hekiminin uyguladığı tedavide çok nadir görülür) ağrı oluşur. Kanal tedavisi sonrası zonklamayı, hissedilen keskin acıyı yaratan durum bölgedeki travmalardır.

Kanal tedavisi sonrası zonklama çoğu zaman ciddi bir sorun değildir ancak bir süre takip edilmelidir.

Kanal tedavisi sonrası zonklama neden olur?

İlk günlerde yaşanan zonklama diş dokularının iyileşmemiş olmasından kaynaklanır. Tedaviden sonraki ikinci haftadan itibaren yaşanan zonklama, artarak devam eden ağrı kanal tedavisi sonrası bir sorun yaşandığının habercisidir.  

Kanal tedavisi olan diş neden zonklar?

Kanal tedavisi sonrasında zonklayan bir diş, burkulma ağrısı gibi bir ağrı çektirir. Tedaviyi yeni bitirdiniz, rahatlama bekliyorsunuz, ancak bunun yerine rahatsızlık var. Peki kanal tedavisi sonrası zonklama neden oluyor?

En yaygın suçlu: Dişteki enfeksiyon

Kök kanal tedavisini tıkalı bir borunun temizlenmesi gibi düşünün. Temizleme sonrası çok az miktarda bakteri bile kalsa, vücudunuz ona davetsiz misafir gibi davranır. Bu durum iltihaplanmayı ve zonklayan ağrıyı tetikler. Bu olumsuz tablo yetenekli diş hekimlerinin yaptığı tedavi sonrasında nadir görülür.

İşlem sonrası hassasiyet: Dişiniz hâlâ iyileşme aşamasındadır.

Kanal tedavisi sonrası sinirler alınır fakat  acı olabilir? Çünkü çevre dokulardaki sinirler hâlâ ağrı sinyalleri göndermeye devam eder. Diş sinirleri alındığı için ölüdür fakat dişin çevre dokuları canlıdır ve bölgedeki tahrişler, travmalar ağrı olarak hissedilir.

Kanal tedavisi sırasında sinir çıkarılsa bile kök ucunun etrafındaki dokular canlı kalır. Tedavi sırasında bu dokular tahriş olursa iyileşmek için zamana ihtiyaç duyulur. Yani sorunun giderilmesi ve dişin tedavi edilmesi, anında rahatlama yaşanacağı anlamına gelmez.

Aşırı veya yetersiz doldurulmuş kök kanalı

Kök kanal tedavisinin başarısı, kanalın ne kadar iyi temizlendiğine ve kapatıldığına bağlıdır. Diş hekimi dolgu malzemesini kök ucunun ötesine iterse (aşırı dolum) veya kanal tamamen kapatılmamışsa (yetersiz dolum) ağrıya neden olur.

Isırma testi sırasında yanlış hizalama

Diş hekiminiz son dolguyu veya kaplamayı doğru şekilde ayarlamadıysa dişiniz diğerlerinden biraz daha yüksekte olabilir. Bu, her ısırdığınızda dişinize daha fazla baskı uygulamanıza sebep olur. Bu sürekli yaşanan baskı diş çevresindeki dokuları iltihaplandırır. Bu durumda da kanal tedavisi sonrası zonklama görülür.

İşlemden kaynaklanan iltihaplanma veya tahriş

Kanal tedavisi sırasında aletler, dezenfektanlar ve dolgu malzemeleri kullanılır. Bunlar bazen kök ucundaki dokuları tahriş edebilir. Tahriş olan dokular ağrıya neden olabilir. Bölgenin iyileşmesine bağlı olarak ağrı azalır.  

Hastayla ilgili faktörler

Kanal tedavisi sonrası iyileşme kısmen hastaya da bağlıdır. Kötü ağız hijyeni aynı zamanda yeni bakterilerin içeri sızmasına ve daha fazla ağrıya neden olur.

Yansıyan ağrı

Vücudun ağrı sinyalleri bazen kafa karıştırıcı olabilir. Dokular iltihaplanırsa ağrı yakındaki dişlere veya bölgelere yayılabilir. Bu bir yankı duymak gibidir, sesin nereden geldiğinden emin olamazsınız. Başka bir yerdeki iltihaplanma kanal tedavisi sonrası ağrı ile enfeksiyonlu bölgedeki ağrıyı karıştırmanıza neden olabilir.

Kanal tedavisi sonrası zonklama nasıl geçer?

Ağrı, kanal tedavisinden sonra vücudun iyileşme sürecinin bir parçasıdır. Bu ağrı nasıl geçer? Aslında olay basit: iltihap azalır, baskı hafifler ve sinirler sakinleşir, ağrı diner.

Kanal tedavisi sırasında çevre dokular tahriş olur. Bu, bölgede şişlik ve iltihaplanma yapar. İltihaplanma, sinir uçlarını baskılar ve kanal tedavisi sonrası zonklama başlar. Ancak vücudun doğal iyileşme süreci devreye girer.

• İltihap azalır: Reçete edilen ilaçlar veya vücudun kendi savunma mekanizması iltihabı kontrol altına alır. Şişlik azaldıkça sinirlere olan baskı da hafifler.
• Doku onarımı başlar: Hasar gören kök ucu ve çevre dokular iyileşir. Sinir uçları yeniden normal duruma döner.
• Kan akışı düzenlenir: Bölgedeki kan akışı normale döndükçe zonklama yerini hafif bir hassasiyete bırakır.

Kısacası, zonklama vücudun “tamir süreci”nin bir parçasıdır. Baskı hafiflediğinde ve dokular iyileştiğinde, ağrı kendiliğinden kaybolur. Bu nedenle tedavi sonrası sabırlı olunmalı diş dokularının iyileşmesi için zaman tanınmalıdır. Bu tedavideki ilk ve en önemli adımdır.

Kanal tedavisinden sonra zonklama olursa ne yapmalısınız?

Kanal tedavisi sonrası zonklama rahatsız edicidir. İlk günlerde görülen kanal tedavisinden sonra zonklama normal kabul edilir.  Daha sonra yaşanan şiddetli ağrı durumunda sorunun sebebine yönelik tedavi uygulamak en akıllıca yöntemdir. Bu nedenle uzun süren diş ağrılarında diş hekiminize tekrar görünmeli ve muayene olmalısınız. 

Kanal tedavisinden sonra zonklama nasıl hafifler?

Ağrı kesici kullanın.

İbuprofen veya benzeri anti-enflamatuar ilaçlar diş ağrınızı hafifletecek veya sonlandıracaktır. İlaç tedavisi ile hem ağrıyı hem de tedavi sonrasında oluşan şişliği azaltmak mümkün. Her zaman doktorunuzun önerdiği şekliyle ilaçlarınızı kullanmaya devam etmelisiniz.

Tedavi gören dişi yemek yerken kullanmayın.

Tedavi sonrası diş hassas ve kırılgandır. O dişe baskı uygulayarak bir şeyler çiğnemek, bölgeye stres yükler ve zonklamayı artırabilir. Yumuşak yiyecekler tüketin ve diğer tarafla çiğnemeye çalışın.

Başınızı yüksekte tutun.

Yatay pozisyonda uzanmak, bölgeye kan akışını artırarak ağrının daha şiddetli hissedilmesine neden olur. Uzanarak dinlendiğinizde ya da uyurken başınızı yüksekte tutmak için birkaç yastık kullanın.

Soğuk kompres uygulayın.

Yanınıza bir buz torbası alın yanağınıza 10-15 dakikalık aralıklarla uygulayın. 5-10 dakika dinlenin, işlemi tekrarlayın. Şişliği azaltır ve bölgeyi uyuşturarak ağrıyı hafifletir.

Ağız hijyenine dikkat edin.

Kanal tedavisi sonrası zararlı bakterileri uzak tutmak ağız hijyeni sağlamak önemlidir. Ağzınızı ılık suyla hafifçe çalkalayın ve nazikçe fırçalayın. Sıcak su kullanmaktan kaçının; tahrişi artırabilir.

Diş hekiminizin talimatlarını takip edin.

Diş hekiminiz antibiyotik veya özel bakım talimatları verdiyse mutlaka uygulayın. Devam eden bir enfeksiyon varsa, antibiyotikler iyileşmenin anahtarıdır.

Kısacası diş tedavisi hatalı yapılmadıysa kanal tedavisi sonrası zonklama dinlenme, doğru bakım ve biraz sabırla geçer. Vücudunuzun iyileşmek için zamana ihtiyacı var. Rahatsızlık devam ederse, diş hekiminize başvurmanız isabetli olacaktır.  Kısa sürede dişiniz eski sağlığına kavuşacaktır.

Kanal tedavisi sonrası diş üstüne basamama

Kanal tedavisinden sonrası diş üstüne basamama, özellikle ilk günlerde sık sık görülen bir sorundur. Dişin yerinde kalmasını sağlayan bağ ve yumuşak doku gibi çevre dokular hala iltihaplı veya iyileşme döneminde olduğundan dişte hassasiyet söz konusudur. Hafif bir baskı bile bu dokuları tahriş ederek "üzerine basamayacağınız" hissini oluşturur. Ağrı ve şişlik söz konusu ise diş üstüne basamama durumu belirginleşir.

Rahatsızlık daha uzun sürerse veya ısırdığınızda dişin çok sert çarptığını hissederseniz, dolgu, kaplama biraz yüksek olabilir. Bu ekstra basınç bölgeyi zorlar.  Zonklamanın giderilmesi için tedavi tekrarlanmalıdır. Dişin yeniden ayarlanması ve hizalanması gerekir. İltihaplanma azaldığında, yükseklik sorunu giderilerek ısırma düzeltildiğinde, diş yerleşecek ve tekrar rahatça çiğneme sağlanacaktır.

Kanal tedavisi sonrası ağrı geçmiyorsa ne yapmak gerekir?

Kanal tedavisinden sonra ağrı geçmiyorsa, bunu görmezden gelmeyin. Devam eden veya kötüleşen ağrı normal değildir ve dikkat gerektirir. Yapmanız gereken bazı uygulamalar şu şekilde:

Diş hekiminiz ile iletişime geçin.

İlk adım hemen diş hekiminize başvurmak olmalıdır. Altta yatan bir sorun olup olmadığını, örneğin atlanmış bir kanal, enfeksiyon veya basınca neden olan yüksek bir dolgu olup olmadığını diş hekiminiz kontrol edecek ve gerekli tedaviyi uygulayacaktır.

Röntgen çektirin.

Röntgen dişteki enfeksiyonları, çatlakları veya kanal tedavisi sırasında tam olarak temizlenmemiş alanları ortaya çıkarır.

Isırma sorunlarınızı kontrol edin.

Dolgunuz veya diş kaplamanız biraz yüksekse, dişe baskı yapar. Diş hekiminiz bunu basit bir ayarlamayla hızla düzeltebilir.

Antibiyotiklerinizi kullanın.

Diş hekiminiz antibiyotik reçete edebilir. İlaçları tam olarak hekiminizin belirtildiği şekilde alın. Doğru ilaç kullanımı ağrıyı durdurmaya yardımcı olurlar.

Yeniden tedaviyi düşünün.

Bazı durumlarda endodontik tedavinin tekrar yapılması gerekebilir. Yeniden tedavi ile, gözden kaçan bakteriler veya gizli kanallar temizlenerek mevcut sorunlar çözülür.

Ağrı geçmezse diş hekiminizi arayın. Röntgen, ısırık kontrolü veya yeniden tedavi sorunu çözecektir. Ne kadar erken harekete geçerseniz, kendinizi o kadar çabuk iyi hissedersiniz.

Kanal tedavisi yapıldıktan sonra ağrı kaç gün sürer?

• Normal: Hafif ağrı veya hassasiyet 2-3 gün sürer. Tam olarak geçmesi 1 haftayı bulabilir.
• Normal olmayan: Ağrının 7 günden fazla devam etmesi, gün gün şiddetlenmesidir.

Kanal tedavisinden sonra zonklama var. Ne zaman diş hekimine başvurmalıyım?

Ağrı bir haftadan uzun sürerse veya iyileşmek, hafileme yerine kötüleşirse diş hekiminize başvurun.

Yanlış kanal tedavisi nasıl anlaşılır?

10 günden daha uzun süren, şiddetlenen ağrı, tine uzun süren zonklama, diş kırılması ve kararması, diş üstüne basamama gibi semptomlar görüldüğünde yanlış kanal tedavisi yapıldığı anlaşılabilir. Diş hekimine başvurulmalıdır.

Herkeste kanal tedavisi sorası ağrı olur mu?

Herkeste kanal tedavisi sorası ağrı olmaz. Çoğu insan endodonti tedavisi sonrası hiçbir şey hissetmez. Bazı bireylerde birkaç gün diş hassasiyeti olabilir. Küçük bir kesimde ize kanal tedavisi sonrası zonklama şeklinde ağrı görülür. Tedavi sonrası ağrı bireyin ağrı eşiğine, hekimin kabiliyetine ve tedavinin karmaşıklığına bağlıdır.

Kanal tedavisi sorası ağrı olursa endişelenmeli miyim?

Birkaç gün süren hafif ağrı veya hassasiyet tamamen normaldir. Bu vücudunuzun iyileşme yoludur. Bir haftadan fazla süren kötüleşen ağrı, yeniden enfeksiyon oluşması sorunundan kaynaklanabilir.  Bu durumda diş hekiminize kontrol için gitmenizde ve onun muayene sonrası tespit ettiği olumsuzluğu düzeltmesinde fayda vardır.

Başarısız kanal tedavisi ne zaman belli olur?

Kanal tedavisi dişler için hayat kurtarıcıdır ancak bazen tedavi başarılı olmaz. Başarısız kanal tedavisi her zaman çok belirgin semptomlar da göstermez. Bu nedenle başarısız kanal tedavisi haftalar sonra da belli olabilir aylar sonra da. Peki kanal tedavisinin başarısız olup olmadığını nasıl anlaşılır?

Kalıcı veya tekrarlayan ağrı

Başarılı bir kanal tedavisi yaptırdıysanız ilk günlerde hissedilen ağrının zamanla geçmesi gerekir. Günler veya haftalar geçmesine rağmen diş hâlâ zonkluyor veya ağrıyorsa bir şeyler yolunda gitmiyor demektir. Kanal tedavisi sonrası ağrı yavaş yavaş kaybolmalıdır. Ağrı keskin ve ani ise bu, dişin içinde veya çevresinde yeni bir enfeksiyonun oluştuğu anlamına gelebilir. Bu durumda diş hekiminize görünmelisiniz.

Diş etlerinde şişlik veya hassasiyet

Kanal tedavisinin hemen ardından bir miktar şişlik olması normaldir. Ancak tedavi edilen dişin yakınındaki diş etleri uzun sure şiş, hassas ve kırmızı ise muhtemelen bir sorun vardır. Bazen dişin yakınında küçük bir şişlik (fistül adı verilir) bile oluştuğunu fark edeceksiniz. Bu vücudun bir enfeksiyonu boşaltma yöntemidir. Açık bir uyarı işareti olan bu durum varsa mutlaka diş hekimine başvurulmalıdır.

Çiğnerken veya ısırırken hassasiyet

Başarılı bir kök kanalından sonra gıdayı ısırma sırasında basınç ağrısı hissedilmez. Böyle bir durum yaşanıyorsa kanal tedavisi sırasında enfeksiyonun tamamen temizlenmediği veya dişte bir çatlak olduğu bilinmelidir.

Dişin renginin değişmesi

Tedavi edilen dişin rengi koyulaşmaya veya grileşmeye başlarsa bu, iç diş yapısının bozulduğu anlamına gelir. Bu, kök kanalında enfekte olmuş dokuların tamamen temizlenmediği veya dişin içten parçalanmaya başladığı durumlarda meydana gelir. Aynı zamanda kararmış bir diş estetik açıdan da sorundur.

Tekrarlayan kötü tat veya koku

Ne kadar fırçalarsanız fırçalayın, ağzınızda kötü bir tat ve koku oluyorsa bu, dişte enfeksiyon varlığına işaret edebilir. Dişte, çevre dokularda sıkışıp kalan bakteriler hoş olmayan bir koku ve tada neden olur.

Apse ve irin varlığı

Apse, enfeksiyonun yayıldığı, kök ucunda veya diş etlerinde irin oluşturduğu anlamına gelir. Bu vücudun en ciddi alarm zilidir. Çoğunlukla kanal tedavisi sonrası zonklama, ağrı, çenede şişlik, hatta bazen ateş semptomları ile görülür.

Kanal tedavisi sonrası sızlama normal mi?

Kanal tedavi sonrası sızlama veya ağrı sık görülür. Dolgu sonrası da ağrı ilk günlerde normaldir. İlk günlerde kanal tedavisi sonrası sızlama normal olsa da bunun 7-10 günü aşması, ağrı şiddetinin artması normal değildir. Bu durumunda mutlaka diş hekimine tekrar başvurulmalıdır.

Kanal tedavisinden sonra zonklama için alınan ilaç ne kadar sürede etkisini gösterir?

Genellikle 30-60 dakika içinde etkisini göstermeye başlar. Sabırlı olun ve ilacın etkisini göstermesine izin verin.